Dereito

A representación da deusa Iustitia (literalmente Xustiza en latín) a mostra equipada con tres símbolos do Dereito: a espada simboliza o poder coercitivo do Estado; a balanza simboliza o equilibrio entre os dereitos dos litixantes; e a venda sobre os ollos representa a imparcialidade.

O Dereito é a orde normativa e institucional da conduta humana en sociedade inspirada en postulados de xustiza e certeza xurídica, baseado nas relacións sociais existentes que determinan o seu contido e carácter. Noutras palabras, é o conxunto de normas que regulamentan a convivencia social e permiten resolver os conflitos interpersoais.

A anterior definición define o dereito positivo ou efectivo, pero non explica o seu fundamento; é por iso que xuristas, filósofos e teóricos do dereito levan proposto diversas definicións alternativas, sen que exista consenso, ata a data. O estudo do concepto do Dereito realízao unha das súas ramas, a Filosofía do dereito.

A expresión «dereito» utilízase indistintamente para nomear á disciplina e ao seu obxecto de estudo. Así, «dereito» refírese á ciencia do dereito ou a un determinado corpo de normas (por exemplo, dereito civil, dereito penal, dereito procesal, dereito internacional, etc.).

Desde o punto de vista obxectivo, dise do conxunto de leis, regulamentos e demais resolucións, de carácter permanente e obrigatorio, criadas polo Estado para a conservación da orde social. Isto é, tendo en conta a validez, é dicir, se se levou a cabo o procedemento adecuado para a súa creación, independientemente da súa eficacia (se é acatada ou non) e do seu ideal axiolóxico (se busca concretar un valor como a xustiza, a paz, a orde, o ben común, etcétera).

O dereito subxectivo é a facultade que outorgou o ordenamento xurídico a un suxeito (por exemplo, dereito á nacionalidade, dereito á saúde, dereito a demandar, dereito a manifestarse libre e pacificamente, etc.).

Orixe

É de natureza controversia, sobre o tema os autores orientáronse a varias posturas, entre elas as de maior aceptación acostuman ser as seguintes:

• O Dereito nace como unha relación de forza entre persoas desiguais, sexa material ou psiquicamente.
• O Dereito nace como reparación a unha ofensa física ou moral que unha persoa infrinxe a outra.
• O Dereito nace para regular a indemnización debida polo incumprimento dunha palabra dada. En xeral para regular os negocios xurídicos entre as persoas.
• O dereito nace da necesidade de regular as relacións que xorden entre os diferentes suxeitos de dereito. Á medida que as relacións interpersoais se tornan mais complexas, o dereito vaino receptando.

Fontes

Facultade de dereito da USC

Son a "alma" do Dereito, son fundamentos e ideas que axudan ao Dereito a realizar o seu fin.

O Dereito Occidental (no Sistema Romano Xermánico ou Sistema de Dereito continental) tende a entender como fontes as seguintes:

• A Constitución
• A Lei
• A Xurisprudencia
• O Costume
• Os Principios xerais do dereito
• A Doutrina.

Asimismo no marco do Dereito internacional, o Estatuto da Corte Internacional de Xustiza, enumera como fontes:

• Os tratados
• O costume internacional
• Os Principios xerais do dereito
• As opinións da doutrina
• Resérvase, a pedido de parte, a posibilidade de fallar "ex aequo et bono" (segundo o bo e o equitativo).

Contido

Tradicionalmente, o Dereito dividiuse nas categorías de Dereito público e de Dereito privado. Porén, esta división foi amplamente criticada e na actualidade non ten tanta forza, ante a aparición de parcelas do Ordenamento xurídico nas que as diferenzas entre o público e o privado non son tan evidentes. Un dos expoñentes desta situación é o Dereito laboral, no que a relación privada entre traballador e empregador áchase fortemente intervida por unha normativa pública.

Algunhas ramas xurídicas son as seguintes:

• Dereito administrativo
  • Dereito urbanístico
• Dereito ambiental
• Dereito civil
  • Dereito das persoas
  • Dereito de cousas
  • Dereito de obrigacións
  • Dereito de sucesións
  • Dereito nobiliario
  • Propiedade intelectual
• Dereito de familia
• Dereito económico
• Dereito informático
• Dereito internacional
  • Dereito internacional privado
  • Dereito internacional público
• Dereito fiscal
• Dereito laboral
  • Dereito sindical
  • Dereito da seguridade social
• Dereito mercantil
• Dereito penal
• Dereito político
  • Dereito constitucional
  • Ciencia política
• Dereito procesual
  • Dereito procesual administrativo
  • Dereito procesual civil
  • Dereito procesual laboral
  • Dereito procesual penal
• Filosofía do dereito
  • Teoría do dereito
  • Teoría da xustiza
  • Epistemoloxía xurídica
• Socioloxía do dereito
• Historia do dereito
  • Dereito romano
• Dereitos animais

Véxase tamén

Outros artigos

• Xustiza
• Xurado
• Xuíz
• Xuízo
• Avogado
• Acusación
• Tribunal
• Norma xurídica
• lei
• Equidade

Ligazóns externas

• Lex.gal Base de datos das leis de Galicia dende 1981.